Πώς λειτουργεί το πεπτικό σύστημα;

  4 λεπτά

Θέμα

  • Συμβουλές

Για πολλούς από εμάς, το φαγητό αναμφίβολα είναι μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής. Ίσως το πιο σημαντικό, το φαγητό είναι επίσης η βασική πηγή θρέψης μας. Και, χάρη στην πέψη, μπορούμε να αξιοποιήσουμε και να απολαύσουμε τα καλά που προσφέρει το φαγητό, πολύ πέρα από τη στιγμή που δαγκώνουμε, μασάμε και καταπίνουμε τη νόστιμη τροφή μας. 

Γιατί είναι η πέψη σημαντική; Ο Ιπποκράτης, ο «πατέρας της ιατρικής»1, ισχυρίστηκε πριν πάνω από 2000 χρόνια ότι «όλες οι ασθένειες ξεκινούν από το έντερο»2. Από τότε, η επιστήμη έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο, διαπιστώνοντας ότι, παρά τη μεγάλη σοφία του, ο Ιπποκράτης δεν είχε ακριβώς δίκιο. Σήμερα γνωρίζουμε, μάλιστα, ότι δεν προέρχονται όλες οι ασθένειες από το έντερο. Ωστόσο, πρόσφατα ευρήματα υποδεικνύουν ότι μία αλλοιωμένη μικροβιακή σύνθεση του εντέρου μπορεί να συμβάλει σε διάφορες μεταβολικές νόσους, όπως παχυσαρκία, διαβήτης ή μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο. 24 Αυτό που είναι αδιαμφισβήτητο είναι ότι η υγεία του πεπτικού συστήματος είναι απολύτως σημαντική για τα άτομα που θέλουν να έχουν υγεία στη ζωή τους. 

Το πεπτικό σύστημά μας εκτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του αθόρυβα. Κάνει όλη την καλή δουλειά στο παρασκήνιο, χωρίς όμως να περνά απαρατήρητο. Ας δούμε λίγο καλύτερα τι κάνει. 

Τι είναι το πεπτικό σύστημα;

Το πεπτικό σύστημα αποτελείται από τον πεπτικό σωλήνα και άλλα όργανα που βοηθούν το σώμα να πέψει την τροφή, να απορροφήσει τα θρεπτικά στοιχεία και στη συνέχεια να απομακρύνει τα απόβλητα προϊόντα ως κόπρανα. Το πεπτικό σύστημα αποτελείται από διάφορα μέρη, όπως: στόμα, φάρυγγας (λαιμός), οισοφάγος, στομάχι, λεπτό έντερο, παχύ έντερο και πρωκτός. Τα βοηθητικά όργανα περιλαμβάνουν τα δόντια, τη γλώσσα, τους σιελογόνους αδένες, το ήπαρ, τη χοληδόχο κύστη και το πάγκρεας.3 

Η ανατομία του πεπτικού συστήματος

Πολλά όργανα και μέρη του σώματος συνεργάζονται σαν ρολόι, καθένα αποτελώντας ένα μέρος μιας καλοκουρδισμένης μηχανής που χρειάζεται για να διατηρηθεί η ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Ας τα γνωρίσουμε καλύτερα.

Στοματική κοιλότητα
Η πέψη ξεκινά μέσα στο στόμα με τη μηχανική επεξεργασία της τροφής από τα δόντια και τη γλώσσα. Εδώ υπάρχει η αίσθηση της γεύσης αυτού που τρώμε, καθώς και η λίπανση της τροφής (για να μπορούμε να την καταπιούμε!).3

Φάρυγγας
Ο φάρυγγας (λαιμός) είναι ένα πέρασμα που μεταφέρει τις τροφές στον οισοφάγο.3,6.

Οισοφάγος
Μέσω μυϊκών συσπάσεων, ο οισοφάγος είναι ο κύριος υπεύθυνος για τη μεταφορά των τροφών στο στομάχι.3

Στομάχι
Στο στομάχι, η τροφή διασπάται μηχανικά και χημικά. Οι μυϊκές συσπάσεις και οι χαλαρώσεις του στομαχιού οδηγούν στον σχηματισμό του χυμού, ο οποίος είναι ένα μίγμα μορίων τροφής που έχουν υποστεί μερική πέψη σε υγρή κατάσταση. Στη συνέχεια η τροφή διασπάται από τα γαστρικά υγρά.3

Λεπτό έντεροΤο 90% των θρεπτικών συστατικών απορροφάται στο λεπτό έντερο. Κατά τη διάρκεια της πέψης, το λεπτό έντερο δέχεται τον χυμό από το στομάχι και υλικό πέψης από το πάγκρεας και το ήπαρ. Το λεπτό έντερο είναι το κύριο σημείο χημικής πέψης και απορρόφησης.3

Παχύ έντερο
Το παχύ έντερο είναι υπεύθυνο για την απορρόφηση νερού, βιταμινών και αλάτων.25 Στη συνέχεια μεταφέρει τα κόπρανα στο ορθό μέσω μυϊκών συσπάσεων. Στο ορθό, οι υποδοχείς ξεκινούν τη διαδικασία αποβολής, η οποία καταλήγει στον πρωκτό.3

Η πεπτική διαδικασία

Για να μπορέσει ο οργανισμός να χρησιμοποιήσει τις θρεπτικές ουσίες, συντελούνται στο πεπτικό σύστημα έξι λειτουργίες.6

Κατάποση

Είναι η πρώτη δραστηριότητα κατά την οποία η τροφή λαμβάνεται μέσω του στόματος.

Μηχανική πέψη

Για την πέψη, τα κομμάτια της τροφής πρέπει να διασπαστούν σε μικρότερα κομμάτια. Η μηχανική πέψη ξεκινά στο στόμα, με τα δόντια και τη γλώσσα, και ακολουθείται από την ανάδευση και την ανάμιξη στο στομάχι.6 

Χημική πέψη

Η χημική πέψη διασπά υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά σε μικρότερα μόρια που μπορούν να απορροφηθούν για χρήση στον οργανισμό.6

Κινήσεις

Στο στομάχι, ήπιες μυϊκές συσπάσεις αναμειγνύουν τα μόρια της τροφής με ένζυμα και άλλα υγρά. Περαιτέρω μυϊκές συσπάσεις στο έντερο μεταφέρουν επίσης μόρια τροφής μέσα στον πεπτικό σωλήνα.6

Απορρόφηση

Κατά τη διάρκεια της απορρόφησης, οι θρεπτικές ουσίες εισέρχονται στα αιμοφόρα αγγεία μέσω του επιθηλίου του λεπτού και του παχέος εντέρου. Στη συνέχεια, το αίμα μπορεί να μεταφέρει τις θρεπτικές ουσίες στο σώμα, στα σημεία που χρειάζεται..6

Αποβολή

Όταν δεν είναι δυνατή η πέψη ή η απορρόφηση ορισμένων μορίων τροφής, ο οργανισμός τα αποβάλλει. Αυτή η τελική μικρή διαδικασία είναι περισσότερο γνωστή ως αφόδευση.6

Πώς κινείται η τροφή μέσα στο γαστρεντερικό σωλήνα;

Τα όργανα του γαστρεντερικού (ΓΕ) συστήματος έχουν μια στιβάδα μυών που επιτρέπει στα τοιχώματά τους να κινούνται. Αυτή η κίνηση, που ονομάζεται περισταλτισμός, μπορεί να συγκριθεί με ένα κύμα του ωκεανού που κινείται μέσα από έναν μυ.7 Ως αποτέλεσμα, τροφή και υγρά αναμιγνύονται και ωθούνται μέσω του ΓΕ σωλήνα.8

Πώς διασπά το πεπτικό σύστημα την τροφή σε μικρά μέρη για να μπορέσει να τη χρησιμοποιήσει ο οργανισμός;

Καθώς η τροφή κινείται μέσα στον πεπτικό σωλήνα, διασπάται σε μικρότερα κομμάτια μέσω της κίνησης (μάσηση και συμπίεση) και της ανάμιξης με τα πεπτικά υγρά. Αυτά τα υγρά περιλαμβάνουν το γαστρικό οξύ, τη χολή και τα ένζυμα.8

Τι συμβαίνει με την τροφή που πέπτεται;

Στο λεπτό έντερο, απορροφώνται μόρια τροφής που έχουν υποστεί πέψη, νερό και μεταλλικά στοιχεία. Τα περισσότερα υλικά εισέρχονται στην αιματική κυκλοφορία με την απορρόφηση. Εδώ, μεταφέρονται στα άλλα μέρη του σώματος για αποθήκευση ή χημική τροποποίηση. Τα σάκχαρα, τα αμινοξέα, τα λιπαρά οξέα και η γλυκερόλη σε αυτές τις ουσίες επιτρέπουν στον οργανισμό σας να παράγει ενέργεια, να αναπτύσσεται και να επιδιορθώνει τα κύτταρα.8

Ποιες είναι οι κοινές παθήσεις που σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα;

Παρ' όλο που θα έπρεπε να λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένη μηχανή και συνήθως έτσι είναι, μερικές φορές το πεπτικό σύστημα εμφανίζει προβλήματα. Κάθε χρόνο γίνονται περίπου 7,9 εκατομμύρια επισκέψεις στα επείγοντα για ασθένειες του πεπτικού συστήματος, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (CDC).11 Ακολουθούν μερικές παθήσεις που μπορούν να επηρεάσουν το πεπτικό σύστημα.

Δυσκοιλιότητα

Περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίζουν συχνή δυσκοιλιότητα.16 Δυσκοιλιότητα είναι όταν οι εντερικές κινήσεις σας δεν είναι συχνές ή προκαλούν ενόχληση, και συνήθως σημαίνει μικρές ποσότητες σκληρών, ξηρών κοπράνων ή και καθόλου. Γενικά, θεωρείται ότι κάποιος έχει δυσκοιλιότητα εάν αφοδεύει λιγότερες από 3 φορές την εβδομάδα16, ωστόσο είμαστε όλοι διαφορετικοί και ένας φυσιολογικός αριθμός εντερικών κινήσεων μπορεί να κυμαίνεται από 3 φορές την ημέρα έως 3 φορές την εβδομάδα.16

Διάρροια

Η οξεία διάρροια είναι η δεύτερη πιο συχνά αναφερόμενη πάθηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οξεία είναι η διάρροια που διαρκεί λιγότερο από δύο εβδομάδες. Η διάρροια που διαρκεί περισσότερο από τέσσερις εβδομάδες θεωρείται χρόνια. Τα μαλακά ή υδαρή κόπρανα συχνά περιγράφονται ως σημείο διάρροιας. Οι ιοί είναι η πιο κοινή αιτία οξείας διάρροιας. Η χρόνια διάρροια απαιτεί ακριβή διάγνωση λόγω των πολλαπλών αιτιών της, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Crohn, των παρασιτικών εντερικών λοιμώξεων και του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), ενδεικτικά.21

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ)

Το ΣΕΕ είναι μια γαστρεντερική διαταραχή που επηρεάζει 10-15% των ανθρώπων στις ΗΠΑ. Είναι μια χρόνια πάθηση, το οποίο σημαίνει ότι γενικά διαρκεί πολύ. Ωστόσο, τα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται ως κρίσεις, σε επεισόδια που είναι γνωστά ως «εξάρσεις». Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κοιλιακό πόνο, διάρροια, δυσκοιλιότητα ή/και φούσκωμα. Η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να σχετίζεται με την επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και του εντέρου, γνωστή ως άξονας εντέρου-εγκεφάλου.26

Εκκολπωμάτωση

H εκκολπωμάτωση εμφανίζεται όταν μικροσκοπικοί σάκοι στο τοίχωμα του εντερικού σωλήνα παθαίνουν φλεγμονή ή λοίμωξη. Υπάρχει υψηλή συχνότητα εμφάνισης εκκολπωμάτωσης στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Οι περισσότεροι ασθενείς με εκκολπωμάτωση δεν γνωρίζουν ότι έχουν την πάθηση και δεν τους προκαλεί κανένα πρόβλημα.12

Πεπτικό έλκος

Τα πεπτικά έλκη επηρεάζουν περίπου 5–10% του γενικού πληθυσμού.13 Το «έλκος» είναι μια ανοιχτή πληγή και η λέξη «πεπτικό» σημαίνει ότι στην καρδιά του προβλήματος υπάρχει το οξύ. Οι δύο πιο κοινοί τύποι πεπτικού έλκους είναι το «γαστρικό έλκος» και το «δωδεκαδακτυλικό έλκος», ονομασίες που αφορούν τη θέση στην οποία συναντώνται.14

Αιμορροΐδες

Οι αιμορροΐδες είναι φλέβες στο ορθό ή τον πρωκτικό σωλήνα. Οι πρησμένες ή διεσταλμένες φλέβες μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα όπως πρωκτική αιμορραγία. Οι αιμορροΐδες συνήθως υποχωρούν από μόνες τους ή με απλά μέτρα. Αυτά τα μέτρα συνήθως περιλαμβάνουν την αποφυγή καταπόνησης και την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.15

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)/Καούρα

Περίπου 20% του πληθυσμού των ΗΠΑ υποφέρει από ΓΟΠ. Πρόκειται για μια πάθηση στην οποία το περιεχόμενο του στομαχιού κινείται προς τα πάνω, στο εσωτερικό του οισοφάγου. Η καούρα και η παλινδρόμηση είναι τα πιο κοινά συμπτώματα.22

Κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη είναι μια πάθηση του πεπτικού που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του λεπτού εντέρου, η οποία εντείνεται από την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη. Περίπου ένα στα 100 άτομα μπορεί να έχει κοιλιοκάκη στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρ' όλο που μόνο ένας στους πέντε διαγιγνώσκεται και γνωρίζει ότι την έχει.23

Πότε πρέπει να επικοινωνήσετε με επαγγελματία υγείας σχετικά με πεπτικά προβλήματα;

Η βελτίωση της εντερικής υγείας σας χρειάζεται δράση, αλλά τα αποτελέσματα το αξίζουν. Τα οφέλη της αντιμετώπισης της δυσκοιλιότητας, για παράδειγμα, εκτείνονται σε όλες τις πτυχές της ζωής. Νιώθετε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε μια νέα μέρα μετά από μια καλή πρωινή επίσκεψη στην τουαλέτα. Όταν το πεπτικό σύστημά σας λειτουργεί σωστά, φαίνεται ευκολότερο να επιτύχετε τους στόχους σας στη ζωή.

Εάν οι προσαρμογές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής δεν βοηθήσουν, μπορείτε να δοκιμάσετε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως τα υπακτικά.

Εδώ είναι διαθέσιμη η πλήρης σειρά των προϊόντων DulcoLax και DulcoSoft, όπως δισκία, υπόθετα, πόσιμες σταγόνες, πόσιμο διάλυμα και σκόνη.

Εάν εμφανίζετε τακτικά συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, εμετός, στομαχικές κράμπες, υπερβολικά αέρια ή καούρα, συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας.

Φροντίζοντας το πεπτικό σύστημά σας φροντίζετε τον εαυτό σας, οπότε μην το παραμελείτε. Ακούτε προσεκτικά το σώμα σας όταν δεν αισθάνεστε καλά με κάτι και κάντε ό,τι χρειάζεται για να εξασφαλίσετε την υγεία και την ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματός σας.



Βρείτε το DulcoLax® σας

Δείτε όλα τα προϊόντα

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Μάθετε να ανακουφίζεστε

Το Yπουργείο Υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων συνιστούν:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ Ή ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ ΣΑΣ

DulcoLax® (δισκία και υπόθετα): Αντενδείκνυται σε αδιάγνωστα επώδυνα κοιλιακά συμπτώματα, σοβαρό κοιλιακό άλγος.

DulcoFlex®: Αντενδείκνυται σε ασθενείς με ειλεό ή εντερική απόφραξη.

Για την ηλικιακή καταλληλότητα δείτε τις αναλυτικές πληροφορίες του εκάστοτε προϊόντος.

DulcoSoft® Πόσιμο Διάλυμα | DulcoSoft® Σκόνη 
ΙΑΤΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Το περιεχόμενο στον παρόντα ιστότοπο δε συνιστά, ούτε δύναται να ερμηνευθεί ότι συνιστά ή υποκαθιστά συμβουλή ιατρικής φύσης, για την οποία οφείλετε και σας συστήνεται να συμβουλευτείτε το Γιατρό ή το Φαρμακοποιό σας.